한국국제교류재단

Khi nhắc đến Hàn Quốc, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong bạn là gì? “Ppalli ppalli” (nhanh nhanh) đã từng là hình ảnh chủ đạo của Hàn Quốc trong một thời gian dài. Trên thực tế, văn hóa “ppalli ppalli” trở thành lối sống mà người dân không còn cách nào khác buộc phải lựa chọn để tạo ra bước phát triển mới sau cuộc chiến liên Triều. Nhưng vào mùa đông này, nếu bạn du lịch đến huyện Muju nằm sâu trong nội địa phía nam bán đảo Triều Tiên, bạn có thể khám phá những khía cạnh thật sự đang tiềm ẩn của Hàn Quốc vượt ngoài hình ảnh nhịp sống hối hả đơn điệu.

Núi Deogyu có cái tên mang ý nghĩa “đức hạnh đủ đầy”. Dãy núi hùng vĩ trải dài hơn 30km theo hướng bắc - nam, với trung tâm là đỉnh Hyangjeokbong cao 1.614m so với mực nước biển. Trong khu vực này không chỉ có những đỉnh núi cao trên dưới 1.300m so với mực nước biển mà còn có khoảng 20 thác nước lớn nhỏ, 13 đài quan sát nổi tiếng và hàng chục hồ nước.

Đặc biệt, thung lũng Gucheondong với cái tên bắt nguồn từ việc có đến 9.000 con suối uốn lượn chảy qua, thu hút du khách quanh năm nhờ phong cảnh tuyệt đẹp. Những địa điểm ấn tượng nhất được chọn ra và gọi là “33 tuyệt cảnh của Gucheondong”.

Ngọn núi mùa đông đẹp nhất Hàn Quốc

 

Vẻ quyến rũ của núi chỉ thực sự hiện ra khi bạn dạo bước trên đôi chân mình. Vào mùa đông, lớp tuyết rơi đọng trên cành cây dường như tan nhẹ dưới ánh nắng ban ngày, nhưng sau đó lại đóng băng khi nhiệt độ giảm xuống. Chu trình tan chảy và đóng băng này lặp đi lặp lại, khiến cho toàn bộ cành cây được bao quanh bởi tinh thể băng trong suốt, như thể chúng được phủ một lớp kính. Đây là hiện tượng tự nhiên được gọi là sương muối. Tuy nhiên, sương muối ở núi Deogyu dày hơn và trong suốt hơn nhiều so với các nơi khác. Điều này là do độ cao của nó vượt quá 1.000m, lại thêm độ ẩm cũng như lượng gió vừa phải. Khi bạn gạt những cành cây phủ đầy sương muối để bước đi, các cành cây va vào nhau và tạo ra âm thanh trong trẻo đến mức không thể diễn tả bằng lời trừ khi bạn trực tiếp nghe thấy.

Dẫu là ngọn núi cao thứ tư ở Hàn Quốc nhưng núi Deogyu không hề khó leo. Lý do là có thể sử dụng dịch vụ cáp treo trong trường hợp bạn thấy vất vả với việc leo núi vì chưa quen. Chỉ mất 20 phút để đạt đến độ cao 1.520m so với mực nước biển. Sau khi sử dụng cáp treo và xuống ở trạm trên cùng, chỉ cần đi bộ 600m bậc thang thoai thoải là có thể đến được đỉnh Hyangjeokbong. Ngay cả khi chưa trang bị cho việc leo núi, bạn có thể thuê đồ dùng leo núi mùa đông như đế đinh gắn giày leo núi, xà cạp, gậy leo núi... tại khu vực nghỉ chân.

Cách khác để thưởng ngoạn núi Deogyu là trượt tuyết. Đây là khu nghỉ dưỡng trượt tuyết duy nhất ở Hàn Quốc nằm trong một công viên quốc gia, cũng là khu nghỉ dưỡng trượt tuyết có dốc trượt tuyết lớn nhất và độ dốc thẳng đứng dốc nhất trong cả nước. Quả là sự áp đảo trên nhiều phương diện! Dù leo núi hay trượt tuyết, bạn sẽ dễ dàng nhận ra lý do tại sao núi Deogyu được mệnh danh là ngọn núi mùa đông đẹp nhất Hàn Quốc.

Phong cảnh không phải là điều tuyệt vời duy nhất. Núi Deogyu, và thậm chí cả Muju, là nơi có môi trường tự nhiên trong lành hơn bất kỳ nơi nào khác. Ví dụ, ở Muju, lễ hội đom đóm Muju được tổ chức vào mùa hè hàng năm kể từ năm 1997, ngoại trừ năm 2020 và 2021 khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Đom đóm còn được biết đến là loài chỉ thị môi trường vì chúng chỉ sống ở những nơi sạch sẽ, không ô nhiễm. Đặc biệt, nhiều đom đóm sống ở khu vực quanh sông Namdaecheon chảy quanh phía bắc núi Deogyu. Khu vực sinh sống của đom đóm và môi trường kiếm ăn của chúng ở Muju đã được chỉ định là di tích tự nhiên số 322 và được bảo vệ từ năm 1982.

 

Môi trường thiên nhiên nổi bật

Nỗ lực bảo vệ môi trường trên bán đảo Triều Tiên bắt đầu chính thức từ thập niên 1960. Năm 1963, Trụ sở Phong trào Tái thiết Quốc gia đề xuất chính phủ công nhận Vườn quốc gia núi Jiri. Sau đó, vào năm 1964, cư dân huyện Gurye gần núi Jiri (phía nam núi Deogyu), đã thành lập Ủy ban Xúc tiến Vườn quốc gia núi Jiri và gây quỹ chung. Những nỗ lực tự nguyện của họ đã được đền đáp vào năm 1967, khi núi Jiri được ghi danh là vườn quốc gia đầu tiên của đất nước. Sau đó, vào năm 1975, khu vực quanh núi Deogyu cũng được chỉ định là vườn quốc gia. Đó là thời điểm vườn quốc gia thứ 10 của Hàn Quốc ra đời.

Ở độ cao 1.300m so với mực nước biển trên núi Deogyu có thể nhìn thấy một loài cây quen thuộc. Đó là cây linh sam Hàn Quốc, được sử dụng như một cây thông Noel không thể thiếu trong mùa Giáng sinh. Cây vân sam Đức hoặc thông trắng (lãnh sam) cao có thể là lựa chọn phổ biến làm cây thông Noel ngoài trời, nhưng cây linh sam Hàn Quốc được ưa chuộng trong nhà vì kích thước nhỏ hơn và khoảng cách giữa các cành lớn hơn, cho phép có nhiều không gian hơn để treo đồ trang trí.

Cây linh sam Hàn Quốc dùng làm cây thông Noel được phát triển từ giống cây linh sam, một “loài đặc hữu của bán đảo Triều Tiên” vào đầu thế kỷ XX. Như có thể thấy từ thuật ngữ “loài đặc hữu của bán đảo Triều Tiên”, nó là loài cây bản địa của bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, một ngày nào đó chúng ta có thể sẽ không còn nhìn thấy loài cây quen thuộc này nữa. Lý do là vì vào năm 2013, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã xếp loài này vào danh sách “loài có nguy cơ tuyệt chủng”. Thuật ngữ “loài đặc hữu của bán đảo Triều Tiên” cũng ngụ ý rằng nếu loài cây này biến mất khỏi bán đảo Triều Tiên thì đồng nghĩa với việc nó bị tuyệt chủng. Điều này có nghĩa là nguyên mẫu của cây thông Noel sẽ bị tuyệt chủng và biến mất khỏi bề mặt trái đất mãi mãi.

Điều đáng mừng là chúng ta không phải chỉ đứng nhìn sự tuyệt chủng của cây linh sam Hàn Quốc trong vô vọng mà còn bắt đầu tìm kiếm các biện pháp ứng phó. Là đơn vị thực hiện dự án trồng cây gây rừng và quản lý rừng dưới tên gọi “Làm cho giang sơn chúng ta xanh hơn và xanh hơn” từ năm 1984, Công ty TNHH Yuhan-Kimberly đã và đang triển khai dự án bảo tồn cây linh sam Hàn Quốc từ năm 2021 cùng với Vườn ươm Quốc gia Baekdudaegan. Trên thực tế, khoảng 6.800 cây giống đang được nuôi trong nhà kính của Vườn ươm Quốc gia Baekdudaegan và để tăng số lượng, 120.000 hạt giống cây linh sam Hàn Quốc đã được thu thập vào năm 2022. Mục đích là tìm ra những nơi phù hợp để chuyển giao loài cây này, không chỉ ở núi Deokyu mà còn ở nhiều địa điểm khác. Dự án này tạo ra một “con thuyền Noah” để bảo tồn cây linh sam Hàn Quốc, như thể đang thực hiện một biện pháp sao lưu để không mất đi dữ liệu quan trọng.

Khởi nguồn của việc sao lưu

Thật ra mà nói có một khu vực ở Muju đã và đang đóng vai trò “con tàu Noah”. Đó chính là Viện Lưu trữ Lịch sử trên núi Jeoksang thuộc Vườn Quốc gia núi Deogyu.

Triều đại Joseon tồn tại từ cuối thế kỷ XIV đến đầu thế kỷ XX, rất coi trọng việc chép sử. Mục đích là thông qua hoạt động lưu trữ sử liệu có thể ngăn chặn sự chuyên chế của nhà vua - người nắm giữ quyền lực tuyệt đối, cũng như truyền lại tri thức cho hậu thế. Một sử liệu tiêu biểu là bộ “Triều Tiên vương triều thực lục”. Đây là bộ sách ghi chép lịch sử hàng ngày trong suốt 472 năm kể từ khi lập vương triều Joseon. Bộ sách này được xem là những ghi chép lịch sử thực hiện trong khoảng thời gian dài nhất trong số các ghi chép lịch sử của bất kỳ triều đại nào trên thế giới. Thậm chí, đây là trường hợp duy nhất trên thế giới mà bản gốc của đương thời vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Để ghi nhận điều này, bản gốc đã được chỉ định là Di sản quốc gia Hàn Quốc vào năm 1973 và cũng được UNESCO ghi danh vào Di sản Tư liệu thế giới vào năm 1997.

Tại sao từ lúc ghi chép đến tận ngày nay, bộ sử vẫn được bảo tồn tốt và truyền lại nguyên vẹn như vậy bất chấp nhiều lần chiến tranh, hỏa hoạn, hay vô số thiên tai? Đó là nhờ sự “sao lưu”. Joseon luôn tạo ra 4-5 bộ “Triều Tiên vương triều thực lục”, giữ một bộ ở kinh thành và phân bố các bộ còn lại ở nhiều địa phương. Sách không chỉ được lưu trữ, mà cứ ba năm một lần, chúng trải qua quy trình được gọi là “phơi nắng”, tức là được lấy ra và phơi khô dưới nắng và gió để ngăn ngừa nấm mốc phát triển do ẩm ướt hoặc mối mọt ăn.

Cũng có những lúc tuyệt vọng vô cùng. Đó là trong cuộc chiến giữa ba nước Đông Á diễn ra vào cuối thế kỷ XVI. Tất cả các phiên bản “Triều Tiên vương triều thực lục” đều bị thiêu hủy, ngoại trừ bản ở sử khố Jeonju, cách Muju khoảng 50km về phía tây nam. Joseon đã làm gì sau khi chiến tranh kết thúc? Đương nhiên là sao lưu lại bản duy nhất của “Triều Tiên vương triều thực lục”. Một lần nữa triều đình cho phục hồi lại thành năm bộ rồi lưu trữ rải rác trên cả nước, một trong số đó là sử khố núi Jeoksang. Xung quanh nơi đây là vách đá nên quân địch khó xâm nhập, vả lại, thành trì núi Jeoksang xây dựng cách đây 1.500 năm trên địa hình dốc thoải đã được tu bổ lại để bảo quản sách.

Tuy nhiên, bộ “Triều Tiên vương triều thực lục” lưu trữ ở núi Jeoksan đã được chuyển đến Seoul vào đầu thế kỷ XX, nhưng rồi đột nhiên biến mất trong chiến tranh liên Triều. Dẫu vậy, bộ sử “Triều Tiên vương triều thực lục” đồ sộ, bao gồm tổng cộng 888 tập với 1.893 quyển, vẫn đang được lưu truyền cho đến tận thời điểm ngày nay. Điều này là nhờ vào việc sao lưu đã đề cập bên trên.

Lý do nên du lịch Muju

Muju không chỉ là điểm du lịch, mà còn là nơi giúp bạn hiểu biết sâu rộng hơn về những nỗ lực cùng hòa mình với thiên nhiên của xã hội Hàn Quốc. Ở phía nam thị trấn Muju có một nơi tên là sân vận động Deungnamu. Sân vận động này được thiết kế sao cho khoảng 500 cây hoa tử đằng (đậu tía) leo lên khung thép để tạo bóng mát cho khán đài trong mùa hè và chắn tuyết rơi vào mùa đông.

Đã từng có thời kiến trúc theo chủ nghĩa hiện đại hướng đến các công trình có tính thực tiễn và công năng, nhưng đã bỏ lỡ một điều quan trọng. Đó là sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Thực tế cho thấy, kiến trúc theo chủ nghĩa hiện đại thường toát lên vẻ thị uy như thể muốn ngự trị thiên nhiên, và thậm chí, thiên nhiên chỉ là thiên nhiên nhân tạo được thiết kế dưới danh nghĩa kiến tạo cảnh quan. Tuy nhiên, kiến trúc sư Chung Gu-yon (1945 - 2011), người thiết kế sân vận động này, lại có suy nghĩ khác. Ông thay đổi góc nhìn về thiên nhiên, rằng không phải biến đổi và sử dụng thiên nhiên một cách nhân tạo, mà là để cho nó có thể giữ vị trí “chủ nhân”. Thiên nhiên không ngừng thay đổi. Mỗi năm xuân đến hoa nở, mùa hè thân cây xòe rộng hơn bao giờ hết và lá đâm chồi, đến mùa thu lá rụng, đến mùa đông thì trơ trụi. Kiến trúc sư đã sử dụng hoa tử đằng có cành đẹp ngay cả khi trơ trụi để tạo ra một sân vận động thiên nhiên. Nếu tiến lên hàng ghế cuối của khán đài và dạo bước một vòng quanh sân vận động, bạn sẽ phải lòng trước vẻ đẹp quyến rũ của sân vận động Deungnamu độc nhất trên thế giới.

Chuyến du lịch đến Muju mang đến cho bạn cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp quyến rũ của mùa đông ở Hàn Quốc. Đó sẽ là hành trình giúp bạn nhận ra vẻ đẹp và giá trị quý báu của thiên nhiên, một trong những căn nguyên lớn nhất của sự quyến rũ ấy. Đồng thời, đây có thể là chuyến đi khám phá cách xã hội Hàn Quốc, vốn dường như không thể quan tâm đến môi trường xung quanh vì quá tập trung vào lối sống “ppalli ppalli”, đã tương tác và sống hòa hợp với thiên nhiên như thế nào. Mùa đông đã đến với Muju rồi. Đây là lý do bạn cũng nên sớm đến Muju.