한국국제교류재단

Thời điểm Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil bận nhất là tầm tháng 1, tháng 2 hàng năm trước khi bắt đầu học kỳ mới. Sau khi những học sinh mới nhập học nhận đồng phục, các em đến tiệm và sau đó được đeo bảng tên thêu màu tương ứng với năm các em nhập học.

“Khi mới làm quen với máy thêu thì tay tôi bị thương rất nhiều. Bây giờ tôi đang phải khổ sở với chứng đau ngón tay và đau cổ tay. Nhưng dù vậy đi chăng nữa tôi cũng cảm thấy thật hạnh phúc. Khi chạy máy thêu, tôi không được xao nhãng. Cũng có khi tôi quá bận rộn đến mức quên cả ăn cơm. Thời gian trôi qua thật là nhanh.”

Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil do bác làm chủ đã được 40 năm, nằm ở phường Bukbyeon, thành phố Gimpo, tỉnh Gyeonggi. Phường Bukbyeon trước kia từng là khu vực trung tâm của thành phố Gimpo. Vào khoảng năm 1970, ủy ban quận và bưu điện được xây dựng ở đây và hàng quán, quán rượu, tiệm hớt tóc... cũng mọc lên xung quanh đã khiến nơi này trở thành khu sầm uất nhất của thành phố Gimpo. Khu phố này hiện đang trong quá trình quy hoạch để phục vụ phát triển. Những cảnh quan thân thiện mà ta thấy ngày hôm nay sẽ biến mất không một dấu vết trong vòng một vài năm tới.

“Nếu khu phố này bị phá dỡ, thì tôi sẽ nghỉ kinh doanh đồ thể thao. Bây giờ, tiền thuê cửa hàng hàng tháng là 500.000 won, nhưng nếu chuyển đến một nơi mới thì sẽ phải trả gấp mấy lần so với hiện tại, vượt quá khả năng chi trả với thu nhập hiện nay của tôi. Tôi nghĩ mình chỉ còn làm công việc này vài năm nữa thôi nên cảm thấy vô cùng biết ơn những khách hàng ghé thăm mình.”

Bác Lee thêu bảng tên cho khoảng 20 trường cấp hai và cấp ba ở thành phố Gimpo, bao gồm trường cấp ba Gimpo, trường cấp hai Nữ sinh Gimpo và trường cấp ba Gimpo. Mỗi trường có một màu bảng tên khác nhau. Để đề phòng nhầm lẫn, mỗi khi sang năm mới, bác viết lại màu bảng tên của từng trường, của học sinh mới nhập học, học sinh đang theo học... rồi dán lên tường rồi mới làm việc. Giống như Spinoza, người hứa sẽ vẫn trồng một cây táo cho dù ngày mai trái đất có diệt vong, bác cũng lặng lẽ chào đón mùa xuân mới bằng cách thêu những bảng tên đầy màu sắc.

Bác Lee là chủ nhân thứ ba của Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil. Chủ nhân đầu tiên là bố của người bạn học chung trường cấp ba. Sau đó, người bạn thừa kế lại cửa hàng vào giai đoạn các tuyến phố lớn ở Gimpo được hình thành. Đến năm 1983, bác Lee đã tiếp quản và điều hành cửa hàng đến hiện giờ.

“Tên gọi “Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil” với chữ “Gim” trong tên thành phố Gimpo và “il” nghĩa là “nhất”, hợp lại có nghĩa là cửa hàng dụng cụ thể thao đầu tiên ở Gimpo. Vì ý nghĩa của cái tên rất hay nên tôi để tên như vậy luôn.”

Không chỉ bán dụng cụ và thiết bị liên quan đến các môn thể thao, các cửa hàng dụng cụ thể thao gần trường học còn nhận thêu tên lên đồng phục và xem đây là một nguồn thu nhập quan trọng. Khi bán đồ thể dục, người bán thường thêu tên miễn phí lên những bộ đồ ấy, và dần dần việc thêu tên trên đồng phục đã trở thành công việc đặc thù của cửa hàng dụng cụ thể thao. Vào thời mà môn giáo dục quốc phòng vẫn còn trong chương trình giảng dạy bậc trung học và đại học (môn này bị bãi bỏ ở trường đại học từ năm 1988, được chuyển thành môn tự chọn ở trường trung học từ năm 1997 và trên thực tế thì có thể xem như đã bãi bỏ), việc thêu tên lên đồng phục giáo dục quốc phòng là việc của cửa hàng dụng cụ thể thao, bởi vì đây là nơi chuyên bán đồng phục Giáo dục quốc phòng.

“Những ngày đầu, tôi phải mang đồng phục quốc phòng và đồng phục thể dục đến nhờ những cửa hàng khác thêu giúp vì tôi không biết thêu. Nhưng tôi không thể làm thế mãi được, nên tôi đã tập thêu mỗi khi có thời gian. Tôi ngồi trên máy thêu cả ngày, từ sáng sớm cho đến tận đêm khuya. Tôi đã mất 6-7 năm để tự tin thêu tên mình. Việc thêu bằng máy thêu lắc tay không chỉ cần đến đôi tay mà còn phải dùng chân đạp vào bàn đạp để điều chỉnh tốc độ và đẩy bộ gạt gối để điều chỉnh độ dày của chữ. Phải mất một thời gian dài tôi mới thành thạo việc phối hợp ba nhịp này.”

Bác Lee Kyeong-ja xỏ kim trong tích tắc, không phải vì thị lực của bác ấy tốt mà là vì bác ấy đã quen với cảm giác xỏ kim. Kiểu chữ bác dùng khi thêu trên máy là kiểu Gungseo (Cung thư) rất đẹp. Đây là kiểu chữ thường được các cung nữ triều đại Joseon sử dụng, chủ yếu được sử dụng trong các văn bản mang tính chính thức. Nét thêu của bác mang đậm tính thư pháp nên nhìn vô cùng tao nhã. Nó là nét chữ riêng biệt duy nhất trên thế gian này do được thêu bởi bác. Bác thêu một bảng tên với giá 2.000 Won. Có người bảo rẻ quá, có người bảo hơi đắt, nhưng bác chỉ cười và tiếp tục thêu tên.

“Bốn năm trước, ở cửa hàng tôi đã có máy thêu vi tính rồi. Em tôi đảm nhận thêu vi tính, còn tôi thêu máy lắc tay.”

Cảm giác của hàng thêu vi tính với hàng thêu bằng máy thêu lắc tay là hoàn toàn khác biệt. Hàng thêu bằng máy thêu lắc tay đem lại cảm giác ấm áp hơn, như thể có sự dẫn truyền của nhiệt độ cơ thể. Đó là lý do vẫn có nhiều khách hàng tìm đến hàng thêu tay. Thỉnh thoảng có những người thời đi học đã từng đeo bảng tên thêu tại Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil, nay trở thành phụ huynh lại quay trở lại tiệm để thêu bảng tên cho con mình. Bất cứ khi nào gặp họ, bác đều cảm thấy thực sự vui. Dạo gần đây những bà mẹ học sinh mẫu giáo thường đến để thêu tên con vào đồng phục hoặc khăn tay. Tuy bác chưa gặp những đứa bé ấy lần nào, nhưng mỗi khi thêu tên cho chúng, trên khuôn mặt bác đều nở nụ cười rạng rỡ.

Nếu năm nào cũng thêu bảng tên thì sẽ biết được cái tên nào phổ biến vào năm đó. Thỉnh thoảng bác phát hiện có tên gồm bốn chữ với họ của cha lẫn mẹ hoặc một cái tên dài năm chữ. Nếu ta thêm hơi ấm của những đầu ngón tay và thêu tên từng chữ một với cả sự chân thành thì thời gian sẽ trôi qua thật nhanh đến mức ta không hề nhận ra rằng một ngày đã trôi qua.

“Vì công việc này tôi làm liên tục đến nay đã 40 năm nên từng thời kỳ tên nào thịnh hành tôi đều biết. Trước đây, có dạo mọi người dùng tên thuần Hàn không có Hán tự, còn dạo này, có vẻ có nhiều tên mà cả nam và nữ đều dùng được. Tôi cũng từng thêu những cái tên tiếng Hàn có bốn chữ chứa họ của cả cha lẫn mẹ hoặc thậm chí có năm chữ. Nhìn lại, chúng đều là những kỷ niệm vui.”

Các xu hướng thịnh hành cũng được phản ánh rõ nét trong các món đồ thể thao. Tùy theo môn thể thao nào đang được ưa thích mà món đồ thể thao bán chạy từng đợt cũng khác. Thành phố Gimpo có những cánh đồng rất rộng, chỉ mới những năm 1970-1980 đây thôi, những cánh đồng đều bị đóng băng vào mùa đông và trở thành nơi trẻ em chơi trượt tuyết và trượt băng..Khi mới bắt đầu buôn bán vào giữa những năm 1980, bác đã bán được rất nhiều giày trượt băng. Khi đó, mùa đông thực sự đúng với bản chất của mùa đông. Cũng có thời điểm giày trượt patin bán rất chạy. Dù món nào thịnh hành đi nữa, bác cũng rất thích bán những món đồ chơi lành mạnh cho trẻ em. Bộ đồ chơi bóng bàn, bộ đồ chơi cầu lông, quả bóng đá, quả bóng rổ là những mặt hàng không mang tính xu hướng và bán rất chạy. Dạo gần đây nhiều người bán qua mạng nên doanh số bán hàng của bác giảm sút mạnh. Thay vào đó, nhiều người đến để nhờ dán miếng dán dạng ủi lên quần áo, vì có rất ít người chịu khâu vá ở nhà.

“Khi khách hàng tìm đến để nhờ ủi miếng dán lên áo khoác bị rách, tôi thường thêu che lại chỗ rách bằng những hình thêu hoa hồng hoặc lá cây. So với việc ủi miếng dán bằng chất liệu khác lên vải, việc thêu hoa văn có màu giống như áo để che lỗ rách sẽ hợp và đẹp hơn. Vì khách thích nên tôi cũng vui.”

Ở khu phố này, ngoài Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil còn có một tiệm nữa là Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimpo cũng nhận thêu tên, nhưng hai tiệm không cạnh tranh mà hỗ trợ nhau. Họ đếm số lượng học sinh cần đồng phục thể dục rồi mỗi tiệm sẽ nhập một nửa số lượng. Nếu nơi nào bán hết trước thì sẽ hướng dẫn khách qua cửa hàng kia. Họ thấu hiểu kinh nghiệm phải giúp đỡ nhau thì mới có thể bán lâu dài được.

Những người hàng xóm đã giúp bác nuôi các con. Trước khi chuyển đến vị trí hiện tại vào năm 1992, Cửa hàng Dụng cụ Thể thao Gimil thuê mặt bằng tại rạp phim Upare cũ - rạp chiếu phim duy nhất ở thành phố Gimpo. Bác đã chuyển cả nhà đến sống ở trong cửa tiệm và nuôi hai con ở đó. Những người hàng xóm thường xuyên giúp bác chăm con. Bác đã rất vất vả vừa làm việc vừa nuôi dạy con cái, nhưng cũng rất nhớ khoảng thời gian cả khu phố tràn ngập sự ấm áp.

“Tôi sinh ra ở phường Yangchon, thành phố Gimpo và tốt nghiệp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông ở Gimpo luôn. Tôi đã kết hôn với một đàn anh thời cấp ba và sống ở Gimpo cho đến bây giờ. Khi tôi còn nhỏ, xung quanh đây toàn là đồng ruộng. Vào mùa thu, cánh đồng lúa chín vàng thật sự rất đẹp. Khi thành phố dần dần được hình thành thì những cảm xúc ngày xưa không còn nữa, nhưng những kỷ niệm ấm áp vẫn luôn còn mãi trong tim tôi. Tôi muốn sống ở khu này cho đến cuối đời.”

Bác Lee Kyeong-ja năm nay 70 tuổi. Giống như một cái cây sống cả đời ở nơi sinh ra, cuộc đời 70 năm của bác như rễ cây bám chặt vào mảnh đất quê hương. Dưới bóng cây cuộc đời của bác, nếu hôm nay có một hai vị khách nào tìm đến thì bác lại vẫn cứ sẽ thêu tên cho họ và mang lại đầy hơi ấm cho quê hương.